Met de invoering van het nieuwe zzp handhavingsbeleid door de Belastingdienst per 1 januari 2025, wordt de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) weer actiever gehandhaafd. Dit heeft grote implicaties voor zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers) in de bouwsector. Dit blog biedt een diepgaand overzicht van wat dit handhavingsbeleid inhoudt, waar je als ZZP’er op moet letten, en hoe je kunt voorkomen dat je in de val van schijnzelfstandigheid loopt.
Wat is het Handhavingsbeleid wet DBA?
De Wet DBA, die in 2016 werd ingevoerd, verving de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Het doel was om schijnzelfstandigheid te voorkomen, waarbij een werknemer feitelijk in loondienst is, maar als zelfstandige wordt behandeld. In de bouwsector, waar de grenzen tussen loondienst en zelfstandigheid vaak dun zijn, is dit een belangrijk aandachtspunt.
Tot nu toe was de handhaving van de Wet DBA gematigd door een handhavingsmoratorium, wat betekent dat de Belastingdienst niet strikt controleerde op schijnzelfstandigheid. Vanaf 1 januari 2025 komt hier verandering in, en zal de Belastingdienst strenger gaan optreden met het zzp handhavingsbeleid.
Waar moet je op letten?
1. Gebruik van een juiste modelovereenkomst
Een cruciale stap om schijnzelfstandigheid te voorkomen is het werken met een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst. Deze overeenkomst moet duidelijk aangeven dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst, wat inhoudt dat er geen gezagsverhouding is en dat de ZZP’er zelfstandig werkt. Hoewel de belastingdienst de modelovereenkomsten vanaf 06-09-2024 niet meer gaat beoordelen of verlengen, zijn ze nog steeds van grote waarde. Let er alleen wel op dat de werkzaamheden daadwerkelijk volgens de modelovereenkomst worden uitgevoerd en leg dit regelmatig schriftelijk vast. Het niet naleven hiervan kan alsnog leiden tot naheffingen en boetes.
2. Gezag en leiding
Een belangrijk criterium om vast te stellen of er sprake is van een dienstbetrekking, is de mate van gezag en leiding die de opdrachtgever heeft over de ZZP’er.
In een echte zelfstandige relatie:
- Mag de ZZP’er zelf zijn werktijden en werkwijze bepalen, zonder voortdurende sturing van de opdrachtgever.
- Mag de opdrachtgever geen gedetailleerde instructies geven over hoe de werkzaamheden moeten worden uitgevoerd.
- Mag de ZZP’er zelf beslissingen nemen over de uitvoering van het werk.
Als de opdrachtgever wél bepaalt hoe, wanneer, en onder welke omstandigheden het werk moet worden uitgevoerd, kan dit wijzen op een gezagsverhouding, en dus op schijnzelfstandigheid.
3. BTW-ID check
Controleer altijd het BTW-ID van de ZZP’er. Dit is een simpele manier om de zelfstandigheid van de ondernemer te bevestigen. Een BTW-ID toont aan dat de persoon als ondernemer geregistreerd staat bij de Belastingdienst en ook daadwerkelijk aangifte doet.
4. Waarneming ter plekke
Het is raadzaam om regelmatig te controleren of de werkzaamheden op de werkvloer daadwerkelijk conform de modelovereenkomst worden uitgevoerd. Dit betekent dat je niet alleen moet vertrouwen op de papieren afspraken, maar ook moet kijken naar de dagelijkse praktijk. Wordt de zelfstandige bijvoorbeeld niet aangestuurd alsof hij of zij een gewone werknemer is?
Wat Mag Wel en Wat Mag Niet?
Wat Mag Wel:
- De ZZP’er mag zelf beslissen over de manier waarop de klus wordt uitgevoerd.
- De ZZP’er mag meerdere opdrachtgevers hebben en ook tegelijkertijd.
- De ZZP’ers mag zich laten vervangen en of extra ZZP’ers voor hem laten werken.
- De opdrachtgever mag een eindresultaat verwachten, maar geen gedetailleerde aanwijzingen geven over het proces.
- De ZZP’er kan vrij zijn in het aannemen van andere opdrachten van andere opdrachtgevers.
Wat Mag Niet:
- De opdrachtgever mag geen dagelijkse leiding en controle uitoefenen over de ZZP’er.
- De ZZP’er mag niet verplicht zijn om zich aan werktijden van de opdrachtgever te houden.
- De ZZP’er mag niet op dezelfde manier behandeld worden als de vaste werknemers van de opdrachtgever. Een ZZP’er mag dus bv. geen werkkleding, kerstpakket of auto van de opdrachtgever krijgen om niet.
- Afhankelijk zijn van een opdrachtgever.
- Zoals het er nu naar uitziet een lager uurtarief krijgen dan € 33,00. (nog niet definitief)
Conclusie
Met de striktere handhaving van de Wet DBA per 1 januari 2025, is het cruciaal voor ZZP’ers in de bouw om hun zelfstandige status goed te waarborgen. Door het gebruik van juiste modelovereenkomsten, het vermijden van een gezagsverhouding, en het naleven van alle regels, kun je voorkomen dat je in de val van schijnzelfstandigheid loopt. Controleer regelmatig of je in de praktijk echt als zelfstandige werkt en wees alert op signalen die op een loondienstverhouding kunnen wijzen. Het team van Flextra staat altijd klaar om hier meer over te vertellen. Neem gerust contact met ons op.
Meer informatie: https://www.schildersvak.nl/actueel/een-op-de-vijf-zzpers-stopt-binnen-vijf-jaar/
